به گزارش روزنامه ایران:
حذف برخی آزمایش‌ها به دلیل نبود کیت‌های تشخیصی، به بحرانی جدی در نظام سلامت تبدیل شده است. با وجود دستگاه‌های پیشرفته در بسیاری از آزمایشگاههای تشخیص پزشکی، تحریم‌ها همچون سایر حوزه‌ها، باعث کمبود یا نبود برخی ملزومات و به‌ویژه کیت‌های تشخیصی شده است؛ به طوری‌که نزدیک به سه هزار دستگاه در آزمایشگاههای کشور بلااستفاده مانده‌اند چرا که یا کیتی برای انجام تست وجود ندارد، یا قیمت آنها آن‌قدر بالاست که صرفه اقتصادی برای مسئولین آزمایشگاه ندارد. این موضوع سبب شده بسیاری از آزمایشگاه‌ها قادر به انجام برخی آزمایش‌ها نباشند.
به گفته دبیر انجمن دکتری علوم آزمایشگاهی ایران، بیش از ۷۰ درصد تشخیص بیماری‌ها به آزمایشگاه‌ها وابسته است، اما سهم این بخش از منابع مالی نظام سلامت تنها ۵ درصد است. کارشناسان معتقدند که هزینه نکردن در این حوزه، به معنی هزینه‌سازی برای آینده است و باعث تأخیر در تشخیص بیماری‌ها خواهد شد.
دکتر شهروز همتی، رئیس انجمن علوم آزمایشگاهی ایران، با اشاره به پایین بودن تعرفه خدمات آزمایشگاهی، تأکید کرد که ادامه این وضعیت نه تنها کیفیت خدمات را کاهش داده، بلکه سلامت جامعه را نیز تهدید می‌کند. وی گفت: “تعرفه‌های غیرواقعی، آزمایشگاه‌ها را مجبور کرده برخی آزمایش‌ها را از پنل خدماتی خود حذف کنند؛ اتفاقی که مستقیماً سلامت مردم را به خطر می‌اندازد و اصلاح ساختار تعرفه‌ها الزامی است.”
دکتر همتی در خصوص حذف برخی تست‌ها خاطرنشان کرد: «کیت‌های تخصصی و فوق‌تخصصی اغلب وارداتی‌اند و اگر هم در داخل تولید شوند، به‌دلیل محدودیت دانش فنی، گاهی نتایج مثبت یا منفی کاذب ایجاد میکنند. نبود این کیت‌ها حتی در بزرگ‌ترین آزمایشگاه‌ها باعث شده برخی آزمایش‌های مهم همچون متانفرین، نورمتانفرین یا تست‌های تشخیص سرطان، از دسترس مردم خارج شود چون دولت بودجه لازم برای واردات را تأمین نکرده است.»
چهار هزار دستگاه بلااستفاده
وی همچنین افزود: برخی آزمایشگاه‌ها در کشور سه تا چهار هزار دستگاه دارند که بدون کیت باکیفیت، عملاً بلااستفاده مانده‌اند. ورود محدود یا نایاب بودن کیت‌ها، تشخیص بیماری‌ها را مختل کرده است.
تأثیر تغییر نرخ ارز
همتی در ادامه به تغییرات نرخ ارز به عنوان مشکل کلیدی دیگر اشاره کرد و گفت: «افزایش قیمت کیت‌ها پس از حذف ارز ترجیحی، در حالی که تغییر تعرفه‌ها متناسب با رشد قیمت‌ها نبوده، باعث شده است بسیاری از آزمایشگاه‌ها قادر به انجام برخی آزمایش‌ها نباشند، به ویژه در شهرستان‌ها و مناطق کم‌برخوردار، این روند مشهودتر است.»
پیامد حذف ارز ترجیحی
از آبان سال گذشته با حذف ارز ترجیحی، قیمت کیت‌های خارجی تا پنج برابر افزایش یافته و حتی کیت‌های داخلی نیز سه برابر گران‌تر شده‌اند. اکنون برخی شرکت‌های تولید داخل نیز توزیع را متوقف کرده‌اند تا قیمت‌ها به‌روزرسانی شود؛ در چنین شرایطی با رشد ۴۶ درصدی تعرفه‌ها، فشار اقتصادی شدیدی به آزمایشگاه‌ها وارد شده و توان خرید تجهیزات به شدت کاهش یافته است.
سهم اندک آزمایشگاه‌ها از بودجه سلامت
دکتر همتی افزود: «برای کاهش پرداختی مردم، تعرفه‌ها بسیار پایین در نظر گرفته شده و فشار مالی بر آزمایشگاه‌ها وارد می‌شود. پرداختی بیمه‌ها هم با تاخیر و عقب‌ماندگی همراه است. از مجموع ۲۰۰ میلیون دلار بودجه سلامت، حدود ۵۰ میلیون دلار برای خرید دستگاه قند خون صرف شده که به حساب خدمات آزمایشگاهی گذاشته‌اند، در حالی که نیاز واقعی بسیار بیشتر است.»
خطر حذف بیمه در خدمات آزمایشگاهی
دکتر غلامرضا حمزه‌لو، دبیر انجمن دکتری علوم آزمایشگاهی، هشدار می‌دهد که اگر مشکلات این حوزه برطرف نشود، ممکن است در آینده مردم برای انجام آزمایش‌ها ناچار به پرداخت آزاد شوند، چراکه دیگر صرفه اقتصادی برای آزمایشگاه‌ها باقی نخواهد ماند. با توجه به افزایش هزینه‌ها ازجمله اجاره، حقوق و خرید ملزومات، ارائه خدمت با تعرفه پایین غیرممکن می‌شود و فقط با پرداخت آزاد امکان انجام برخی آزمایش‌ها وجود خواهد داشت.
کیفیت آزمایش‌ها و آمار پایین شکایات
وی با اشاره به کیفیت کیت‌های داخلی اظهار داشت: «هنگامی که کیت استاندارد موجود نباشد، آزمایشگاه‌ها ناچارند از نمونه‌های داخلی استفاده کنند که بعضاً کیفیت و استانداردهای لازم را ندارند. با این حال، آمار شکایات از آزمایشگاه‌ها بسیار پایین است و سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون تست آزمایشگاهی با دقت بالا انجام می‌شود.»
